گروه نرم افزاری آسمان

زیارت هشتم


المزار الکبیر :امام علیه السلام ، زیارت دیگری دارد که مختصر است و می توان او را با آن ، در هر روز و هر ماه ، زیارت کرد و امام حسین علیه السلام را در «قائم الغَریّ» (1) نیز با آن ، زیارت می کنند . در گزارش ها آمده که آن (قائم الغری) ، جایگاه سر امام حسین علیه السلام است و امام جعفر صادق علیه السلام هم ، امام حسین علیه السلام را در آن جا با این زیارت نامه ، زیارت کرده و در آن جا ، چهار رکعت نماز خوانده است . پس از غسل و پوشیدن پاکیزه ترین لباس هایت ، به مرقد شریفش که درودهای خدا بر او باد می آیی و هنگامی که بر سرِ قبرش ایستادی ، به آن رو کن و قبله را میان شانه هایت قرار ده و بگو : سلام بر تو ، ای فرزند پیامبر خدا ! سلام بر تو ، ای فرزند امیر مؤمنان ! سلام بر تو ، ای فرزند صدّیقه طاهره ، سَرور زنان جهانیان ! سلام بر تو ، ای مولای من ، ای ابا عبد اللّه ! و رحمت و برکات خدا نثار تو باد ! گواهی می دهم که نماز بر پا داشتی و زکات پرداختی و امر به معروف و نهی از منکر کردی و کتاب (قرآن) را آن گونه که شایسته آن بود ، تلاوت کردی و در راه خدا ، آن گونه که باید ، جهاد کردی و بر آزارهای آن راه ، شکیب ورزیدی و به حساب خدا نهادی تا اَجَلت در رسید . و گواهی می دهم که مخالفان تو و نبرد کنندگان با تو و وا گذارندگان تو و قاتلان تو ، بر زبان پیامبر اُمّی ، لعنت شده اند و هر کس تهمت بزند ، ناکام می شود . خدا ، ستمکاران به شما ، از آغاز تا انجام را لعنت کند و عذاب دردناک را بر آنان ، دوچندان سازد ! ای مولای من ، ای فرزند پیامبر خدا ! به قصد زیارت تو و با شناخت حقّت به نزد تو آمده ام ، دوستدارِ دوستانت و دشمن دشمنانت ، با بینش به هدایتی که تو بر آنی و شناخت گم راهیِ مخالفانت . پس مرا نزد خدایت ، شفاعت کن . آن گاه ، خود را بر روی قبر می اندازی و گونه ات را بر آن می گذاری و به سوی سر امام علیه السلام می گردی و می گویی : سلام بر تو ، ای حجّت خدا در زمین و آسمانش ! خداوند ، بر روح پاک و پیکر پاکیزه ات ، درود فرستد و بر تو ای مولای من ، سلام و رحمت و برکات خدا باد ! آن گاه ، به سوی پاها برو و فرزند حسین ، علی اکبر که درودهای خدا بر آن دو باد را زیارت کن و بگو : سلام بر تو ، ای مولای من و فرزند مولای من! و رحمت خدا و برکات او نثار تو باد ! خدا ، ستمکارِ بر تو و قاتلِ تو را لعنت کند و عذاب دردناک را بر ایشان ، دوچندان سازد ! سپس ، هر دعایی خواستی ، بکن و از پاها به سوی قبله ، کج شو و شهیدان [ دیگر ] را زیارت کن و بگو : سلام بر شما ، ای مؤمنان راستین ! سلام بر شما ، ای شهیدان شکیبا ! گواهی می دهم که شما ، در راه خدا جهاد کردید و بر آزار آن ، شکیب ورزیدید و برای خدا و پیامبر و فرزندش ، خیرخواهی کردید تا اَجَلتان در رسید . گواهی می دهم که شما ، زنده اید و نزد خدایتان ، روزی می خورید . خداوند ، از جانب اسلام و مسلمانان ، بهترین جزای نیکوکاران را به شما عنایت کند و ما و شما را در سرای نعمت جاوید ، گِرد آورد ! پس از آن ، به سوی قبر عبّاس علیه السلام ، فرزند امیر مؤمنان علیه السلام ، برو و چون به آن جا رسیدی ، بر سر قبر (نزد سرش) بِایست و بگو : سلام بر تو ، ای فرزند امیر مؤمنان ! سلام بر تو ، ای بنده شایسته و مطیع خدا و پیامبرش ! گواهی می دهم که تو ، جهاد و خیرخواهی کردی و شکیب ورزیدی تا اَجَلت در رسید . خدا ، ستمکارانِ به شما ، از آغاز تا انجام را لعنت کند و آنان را به دَرَک جحیم (طبقات زیرین دوزخ) ، بپیوندد ! سپس در مسجدش دو رکعت نماز مستحبّی و به شکل دلخواه ، بخوان و باز گرد . و چون خواستی که هنگام بازگشت ، با سَرورمان ابا عبد اللّه علیه السلام ، وداع کنی ، بر قبرش بِایست ، همان گونه که هنگام ورود ایستاده بودی و بگو : سلام بر تو ، ای مولای من ، ای ابا عبد اللّه ! اکنون ، هنگام بازگشت من است ؛ امّا نه از سرِ بی رغبتی و جای گزین کردن دیگری به جای تو . تو را به خدا می سپارم و بر تو ، سلام می دهم . به خدا و پیامبر و آنچه آوردی و به آن ره نمودی ، ایمان داریم . خدایا ! ما را در کنار شاهدان بنویس . خدایا ! این زیارتم را آخرین زیارت من، قرار مده و تا هر گاه که زنده ام ، بازگشت به نزد او را روزی ام کن و چون مرا قبضِ روح کردی ، با او محشورم ساز و من و او را در بهشت های نعمت جاوید ، گِرد آور .



1- .قائم الغَریّ ، همان مسجد حنّانه است و آن ، جایی است که سرِ مبارک امام علیه السلام را هنگام رفتن به سوی ابن زیاد که لعنت خدا بر او باد در آن نهادند .


الزِّیارَهُ التّاسِعَهُمصباح الزائر :تَقِفُ عَلی بابِ قُبَّتِهِ الشَّریفَهِ وتَقولُ : اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ ، وأعطِنی فی هذَا المَقامِ ، رَغبَتی عَلی حَقیقَهِ إیمانی بِکَ وبِرَسولِکَ وبِوُلاهِ أمرِکَ ، الحَرَمُ حَرَمُ اللّهِ وحَرَمُ رَسولِهِ وحَرَمُکَ یا مَولایَ ، أتَأذَنُ لی بِالدُّخولِ إلی حَرَمِکَ ؟ فَإِن لَم أکُن لِذلِکَ أهلاً فَأَنتَ لِذلِکَ أهلٌ ، عَن إذنِکَ یا مَولایَ أدخُلُ حَرَمَ اللّهِ وحَرَمَکَ . ثُمَّ تَدخُلُ وتَجعَلُ الضَّریحَ بَینَ یَدَیکَ ، وتَستَقبِلُهُ بِوَجهِکَ ، وتَقولُ : السَّلامُ عَلَیکَ یا وارِثَ آدَمَ صَفوَهِ اللّهِ ، السَّلامُ عَلَیکَ یا وارِثَ نوحٍ نَبِیِّ اللّهِ ، السَّلامُ عَلَیکَ یا وارِثَ إبراهیمَ خَلیلِ اللّهِ ، السَّلامُ عَلَیکَ یا وارِثَ موسی کَلیمِ اللّهِ ، السَّلامُ عَلَیکَ یا وارِثَ عیسی روحِ اللّهِ ، السَّلامُ عَلَیکَ یا وارِثَ مُحَمَّدٍ حَبیبِ اللّهِ ، السَّلامُ عَلَیکَ یا وارِثَ عَلِیٍّ أمیرِ المُؤمِنینَ ، السَّلامُ عَلَیکَ یا وارِثَ الحَسَنِ الشَّهیدِ سِبطِ رَسولِ اللّهِ ، السَّلامُ عَلَیکَ یَابنَ رَسولِ اللّهِ ، السَّلامُ عَلَیکَ یَابنَ البَشیرِ النَّذیرِ ، وَابنَ سَیِّدِ الوَصِییّنَ ، السَّلامُ عَلَیکَ یَابنَ فاطِمَهَ سَیِّدَهِ نِساءِ العالَمینَ . السَّلامُ عَلَیکَ یا أبا عَبدِ اللّهِ ، السَّلامُ عَلَیکَ یا خِیَرَهَ اللّهِ وَابنَ خِیَرَتِهِ ، السَّلامُ عَلَیکَ یا ثَأرَ اللّهِ وَابنَ ثَأرِهِ ، السَّلامُ عَلَیکَ أیُّهَا الوِترُ المَوتورُ ، السَّلامُ عَلَیکَ أیُّهَا الإِمامُ الهادِی الزَّکِیُّ وعَلَی الأَرواحِ الَّتی حَلَّت بِفِنائِکَ ، وأقامَت فی جِوارِکَ ، ووَفَدَت مَعَ زُوّارِکَ ، السَّلامُ عَلَیکَ مِنّی ما بَقیتُ وبَقِیَ اللَّیلُ وَالنَّهارُ ، فَلَقَد عَظُمَت بِکَ الرَّزِیَّهُ ، وجَلَّ المُصابُ فِی المُؤمِنینَ وَالمُسلِمینَ ، وفی أهلِ السَّماواتِ أجمَعینَ ، وفی سُکّانِ الأَرَضینَ ، فَإِنّا للّهِِ وإنّا إلَیهِ راجِعونَ ، وصَلَواتُ اللّهِ وبَرَکاتُهُ وتَحِیّاتُهُ عَلَیکَ وعَلی آبائِکَ الطَّیِّبینَ المُنتَجَبینَ ، وعَلی ذَرارِیِّهِمُ الهُداهِ المَهدِیّینَ . السَّلامُ عَلَیکَ یا مَولایَ وعَلَیهِم ، وعَلی روحِکَ وعَلی أرواحِهِم ، وعَلی تُربَتِکَ وعَلی تُربَتِهِم ، اللّهُمَّ لَقِّهِم رَحمَهً ورِضوانا ورَوحا ورَیحانا . السَّلامُ عَلَیکَ یا مَولایَ یا أبا عَبدِ اللّهِ ، یَابنَ خاتَمِ النَّبِیّینَ وَابنَ سَیِّدِ الوَصِیّینَ یَابنَ سَیِّدَهِ نِساءِ العالَمینَ ، السَّلامُ عَلَیکَ یا شَهیدُ یَابنَ الشَّهیدِ ، یا أخَا الشَّهیدِ ، یا أبَا الشُّهَداءِ ، اللّهُمَّ بَلِّغهُ عَنّی فی هذِهِ السّاعَهِ وفی هذَا الیَومِ ، وفی هذَا الوَقتِ وفی کُلِّ وَقتٍ ، تَحِیَّهً کَثیرَهً وسَلاما ، سَلامُ اللّهِ عَلَیکَ ورَحمَهُ اللّهِ وبَرَکاتُهُ ، یَابنَ سَیِّدِ العالَمینَ ، وعَلَی المُستَشهَدینَ مَعَکَ ، سَلاما مُتَّصِلاً مَا اتَّصَلَ اللَّیلُ وَالنَّهارُ . السَّلامُ عَلَی الحُسَینِ بنِ عَلِیٍّ الشَّهیدِ ، السَّلامُ عَلی عَلِیِّ بنِ الحُسَینِ الشَّهیدِ ، السَّلامُ عَلَی العَبّاسِ بنِ أمیرِ المُؤمِنینَ الشَّهیدِ ، السَّلامُ عَلَی الشُّهَداءِ مِن وُلدِ أمیرِ المُؤمِنینَ ، السَّلامُ عَلَی الشُّهَداءِ مِن وُلدِ الحَسَنِ ، السَّلامُ عَلَی الشُّهَداءِ مِن وُلدِ الحُسَینِ ، السَّلامُ عَلَی الشُّهَداءِ مِن وُلدِ جَعفَرٍ وعَقیلٍ ، السَّلامُ عَلی کُلِّ مُستَشهَدٍ مَعَهُم مِنَ المُؤمِنینَ ، اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ ، وبَلِّغهُم عَنّی تَحِیَّهً کَثیرَهً وسَلاما . السَّلامُ عَلَیکَ یا رَسولَ اللّهِ ، أحسَنَ اللّهُ لَکَ العَزاءَ فی وَلَدِکَ الحُسَینِ ، السَّلامُ عَلَیکِ یا فاطِمَهُ ، أحسَنَ اللّهُ لَکِ العَزاءَ فی وَلَدِکِ الحُسَینِ ، السَّلامُ عَلَیکَ یا أمیرَ المُؤمِنینَ ، أحسَنَ اللّهُ لَکَ العَزاءَ فی وَلَدِکَ الحُسَینِ ، السَّلامُ عَلَیکَ یا أبا مُحَمَّدٍ الحَسَنِ ، أحسَنَ اللّهُ لَکَ العَزاءَ فی أخیکَ الحُسَینِ ، یا مَولایَ یا أبا عَبدِ اللّهِ ، أنَا ضَیفُ اللّهِ وضَیفُکَ ، وجارُ اللّهِ وجارُکَ ، ولِکُلِّ ضَیفٍ وجارٍ قِریً (1) ، وقِرایَ فی هذَا الوَقتِ أن تَسأَلَ اللّهَ سُبحانَهُ وتَعالی أن یَرزُقَنی فَکاکَ رَقَبَتی مِنَ النّارِ ، إنَّهُ سَمیعُ الدُّعاءِ ، قَریبٌ مُجیبٌ . ثُمَّ قَبِّلِ الضَّریحَ وَانتَقِل إلی عِندِ الرَّأسِ ، وقِف عِندَهُ وقُل : السَّلامُ عَلَیکَ یا صَریعَ العَبرَهِ السّاکِبَهِ ، السَّلامُ عَلَیکَ یا قَرینَ المُصیبَهِ الرّاتِبَهِ ، بِاللّهِ اُقسِمُ لَقَد طَیَّبَ اللّهُ بِکَ التُّرابَ ، وأعظَمَ بِکَ المُصابَ ، وأوضَحَ بِکَ الکِتابَ وجَعَلَکَ وجَدَّکَ وأباکَ ، واُمَّکَ وأخاکَ وأبناءَکَ ، عِبرَهً لِاُولِی الأَلبابِ ، أشهَدُ أنَّکَ تَسمَعُ الخِطابَ وتَرُدُّ الجَوابَ . فَصَلَّی اللّهُ عَلَیکَ یَابنَ المَیامَینِ (2) الأَطیابِ ، وها أنَا ذا نَحوَکَ قَد أتَیتُ ، وإلی فِنائِکَ التَجَأتُ ، أرجو بِذلِکَ القُربَهَ إلَیکَ ، وإلی جَدِّکَ وأبیکَ ، فَصَلَّی اللّهُ عَلَیکَ یا إمامی وَابنَ إمامی ، کَأَنّی بِکَ یا مَولایَ فی عَرَصاتِ (3) کَربَلاءَ ، تُنادی فَلا تُجابُ ، وتَستَغیثُ فَلا تُغاثُ ، وتَستَجیرُ فَلا تُجارُ ، یا لَیتَنی کُنتُ مَعَکَ فَأَفوزَ فَوزا عَظیما . اللّهُمَّ صَلِّ عَلی روحِهِ وجَسَدِهِ ، وبَلِّغهُ عَنّی تَحِیَّهً وسَلاما ، ورَحمَهً وبَرَکَهً ورِضوانا ، وخَیرا دائِما وغُفرانا ، إنَّکَ سَمیعُ الدُّعاءِ قَریبٌ مُجیبٌ . ثُمَّ انکَبَّ عَلَی القَبرِ فَقَبِّلهُ ، وقُل : بِأَبی أنتَ واُمّی یَابنَ رَسولِ اللّهِ ، یا أبا عَبدِ اللّهِ ، لَقَد عَظُمَتِ المُصیبَهُ ، وجَلَّتِ الرَّزِیَّهُ بِکَ عَلَینا ، وعَلی أهلِ السَّماواتِ وَالأَرضِ ، فَلَعَنَ اللّهُ اُمَّهً أسرَجَت وألجَمَت وتَهَیَّأَت لِقِتالِکَ ، یا مَولایَ یا أبا عَبدِ اللّهِ ، قَصَدتُ حَرَمَکَ ، وأتَیتُ مَشهَدَکَ ، أسأَلُ اللّهَ بِالشَّأنِ الَّذی لَکَ عِندَهُ ، وبِالمَحَلِّ الَّذی لَکَ لَدَیهِ ، أن یُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ ، وأن یَجعَلَنی مَعَکُم فِی الدُّنیا وَالآخِرَهِ . [ثُمَّ صَلِّ رَکعَتَینِ عِندَ الرَّأسِ ، تَقرَأُ فیهِما ما أحبَبتَ ، وَادعُ اللّهَ بِما أرَدتَ ، ثُمَّ قُم وَامضِ وسَلِّم عَلی عَلِیِّ بنِ الحُسَینِ ، وعَلَی الشُّهَداءِ مِن أصحابِ الحُسَینِ علیه السلام ، بِما ذَکَرناهُ أوَّلاً] (4) ، ثُمَّ ارفَع رَأسَکَ ، وصَلِّ عَلَیهِ بِهذِهِ الصَّلاهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ : اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ ، وصَلِّ عَلَی الحُسَینِ المَظلومِ الشَّهیدِ ، قَتیلِ العَبَراتِ ، وأسیرِ الکُرُباتِ (5) ، صَلاهً نامِیَهً زاکِیَهً مُبارَکَهً ، یَصعَدُ أوَّلُها ولا یَنفَدُ آخِرُها ، أفضَلَ ما صَلَّیتَ عَلی أحَدٍ مِن أولادِ الأَنبِیاءِ وَالمُرسَلینَ ، یا رَبَّ العالَمینَ . اللّهُمَّ صَلِّ عَلَی الإِمامِ الشَّهیدِ ، المَقتولِ المَظلومِ المَخذولِ ، وَالسَّیِّدِ القائِدِ وَالعابِدِ الزّاهِدِ ، الوَصِیِّ الخَلیفَهِ ، الإِمامِ الصِّدّیقِ ، الطُّهرِ الطّاهِرِ ، الطَّیِّبِ المُبارَکِ ، وَالرَّضِیِّ المَرضِیِّ ، وَالتَّقِیِّ الهادِی المَهدِیِّ (6) ، سِبطِ الرَّسولِ وقُرَّهِ (7) عَینِ البَتولِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وآلِهِ وسَلَّمَ . اللّهُمَّ صَلِّ عَلی سَیِّدی ومَولایَ کَما عَمِلَ بِطاعَتِکَ ، ونَهی عَن مَعصِیَتِکَ ، وبالَغَ فی رِضوانِکَ ، وأقبَلَ عَلی إیمانِکَ ، غَیرَ قابِلٍ فیکَ عُذرا ، سِرّا وعَلانِیَهً ، یَدعُو العِبادَ إلَیکَ ، ویَدُلُّهُم عَلَیکَ ، وقامَ بَینَ یَدَیکَ ، یَهدِمُ الجَورَ بِالصَّوابِ ، ویُحیِی السُّنَّهَ بِالکِتابِ ، فَعاشَ فی رِضوانِکَ مَکدودا (8) ، ومَضی عَلی طاعَتِکَ وفی أولِیائِکَ مَکدوحا (9) ، وقَضی إلَیکَ مَفقودا ، لَم یَعصِکَ فی لَیلٍ ولا نَهارٍ ، بَل جاهَدَ فیکَ المُنافِقینَ وَالکُفّارَ . اللّهُمَّ فَاجزِهِ خَیرَ جَزاءِ الصّادِقینَ الأَبرارِ ، وضاعِف عَلَیهِمُ العَذابَ ، ولِقاتِلیهِ العِقابَ ، فَقَد قاتَلَ کَریما ، وقُتِلَ مَظلوما ، ومَضی مَرحوما ، یَقولُ : أنَا ابنُ رَسولِ اللّهِ مُحَمَّدٍ ، وَابنُ مَن زَکّی وعَبَدَ ، فَقَتَلوهُ بِالعَمدِ المُعتَمَدِ ، قَتَلوهُ عَلَی الإِیمانِ ، وأطاعوا فی قَتلِهِ الشَّیطانَ ، ولَم یُراقِبوا فیهِ الرَّحمنَ . اللّهُمَّ فَصَلِّ عَلی سَیِّدی ومَولایَ صَلاهً تَرفَعُ بِها ذِکرَهُ ، وتُظهِرُ بِها أمرَهُ ، وتُعَجِّلُ بِها نَصرَهُ ، وَاخصُصهُ بِأَفضَلِ قِسَمِ الفَضائِلِ یَومَ القِیامَهِ ، وزِدهُ شَرَفا فی أعلی عِلِّیّینَ ، وبَلِّغهُ أعلی شَرَفِ المُکَرَّمینَ ، وَارفَعهُ مِن شَرَفِ رَحمَتِکَ فی شَرَفِ المُقَرَّبینَ فِی الرَّفیعِ الأَعلی ، وبَلِّغهُ الوَسیلَهَ وَالمَنزِلَهَ الجَلیلَهَ ، وَالفَضلَ وَالفَضیلَهَ ، وَالکَرامَهَ الجَزیلَهَ . اللّهُمَّ وَاجزِهِ عَنّا أفضَلَ ما جازَیتَ إماما عَن رَعِیَّتِهِ ، وصَلِّ عَلی سَیِّدی ومَولایَ کُلَّما ذُکِرَ وکُلَّما لَم یُذکَر . یا سَیِّدی ومَولایَ ، أدخِلنی فی حِزبِکَ وزُمرَتِکَ ، وَاستَوهِبنی مِن رَبِّکَ ورَبّی ، فَإِنَّ لَکَ عِندَ اللّهِ جاها وقَدرا ومَنزِلَهً رَفیعَهً ، إن سَأَلتَ اُعطیتَ ، وإن شَفَعتَ شُفِّعتَ ، اللّهَ اللّهَ فی عَبدِکَ ومَولاکَ ، لا تُخَلِّنی عِندَ الشَّدائِدِ وَالأَهوالِ ، لِسوءِ عَمَلی وقَبیحِ فِعلی وعَظیمِ جُرمی ؛ فَإِنَّکَ أمَلی ورَجائی ، وثِقَتی ومُعتَمَدی ، ووَسیلَتی إلَی اللّهِ رَبّی ورَبِّکَ ، لَم یَتَوَسَّلِ المُتَوَسِّلونَ إلَی اللّهِ بِوَسیلَهٍ هِیَ أعظَمُ حَقّا ، ولا أوجَبُ حُرمَهً ، ولا أجَلُّ قَدرا عِندَهُ ، مِنکُم أهلَ البَیتِ ، لا خَلَّفَنِیَ اللّهُ عَنکُم بِذُنوبی ، وجَمَعَنی وإیّاکُم فی جَنَّهِ عَدنٍ الَّتی أعَدَّها لَکُم ولِأَولِیائِکُم ، إنَّهُ خَیرُ الغافِرینَ ، وأرحَمُ الرّاحِمینَ . اللّهُمَّ أبلِغ سَیِّدی ومَولایَ تَحِیَّهً وسَلاما ، وَاردُد عَلَینا مِنهُ السَّلامَ ، إنَّکَ جَوادٌ کَریمٌ ، وصَلِّ عَلَیهِ کُلَّما ذُکِرَ السَّلامُ وکُلَّما لَم یُذکَر ، یا رَبَّ العالَمینَ . ثُمَّ صَلِّ رَکعَتَینِ لِلزِّیارَهِ ، وَادعُ بَعدَهُما بِما قَدَّمناهُ عَقیبَ صَلاهِ زِیارَتِهِ الاُولی وشَرَحناهُ ، وزُر بَعدَ ذلِکَ عَلِیَّ بنَ الحُسَینِ علیه السلام ، وَالشُّهَداءَ أیضا عَلی ذلِکَ الوَجهِ الَّذی ذَکَرناهُ هُناکَ وحَرَّرناهُ ، وکَذلِکَ فِی الوَداعِ وما جَری مَجراهُ . (10)



1- .قَرَیْتُ الضَّیْفَ قِریً : أحسنت إلیه (الصحاح : ج 6 ص 2491 «قرا») .
2- .الیُمْنُ : البرکه ، یُمن فهو میمون (النهایه : ج 5 ص 302 «یمن») .
3- .عَرْصَهُ الدار : ساحتها ، وهی البقعه الواسعه التی لیس فیها بناء ، والجمع عرصات (المصباح المنیر : ص 402 «عرص») .
4- .ما بین المعقوفین أثبتناه من بحار الأنوار .
5- .مَکْرُوب : مهموم ، والکُرْبه اسم منه (المصباح المنیر : ص 529 «کرب») .
6- .زاد فی بحار الأنوار هنا : «الزاهد الذائد المجاهد العالم إمام الهدی» .
7- .فی المصدر : «ثمره» بدل «قرّه» ، والتصویب من بحار الأنوار .
8- .الکَدُّ : الإتعاب (النهایه : ج 4 ص 155 «کدد») .
9- .الکَدْحُ : السعی والحِرصُ والعمل (النهایه : ج 4 ص 155 «کدح») .
10- .مصباح الزائر : ص 245 ، بحار الأنوار : ج 101 ص 222 ح 34 .